بررسی اماره ید بر ملکیت در منافع

این نوشتار با بررسی نظرات و آراء صاحب نظران در صدد بیان مباحث مطرح شده در خصوص ملکیت منافع است. از جمله اینکه آیا ید بر منافع حجت است یا خیر که در صورت حجیت ید بر منافع همانگونه که بر ملکیت معتبر است آثار حقوقی و فقهی آن با عدم حجیت ید در این مبحث متفاوت است ، بنابراین پس از مطرح نمودن مفاهیم و تعاریف لغوی و اصطلاحی و عرفی موضوع و بیان اهمیت و ادله آن در کتاب و سنت و اجتماع و بناء عقلاء دیدگاه فقها و حقوقدانان را مورد بررسی قرار دادیم و سپس با بحث در مورد ارتباط عین و منفعت و قابلیت تفکیک آنها به این نتیجه رسیدیم که درخصوص اماره ید بر منافع سه نظریه وجود دارد: نظر اول: اینکه ید تنها در اعیان معتبر است و نه تنها در منافع حجیت ندارد بلکه بنا بر قولی ید امکان استیلاء بر منافع را نیز ندارد. نظر دوم: اینکه استیلاء بر منفعت در طول استیلا برعین است یعنی استیلاء بر عین نوعی استیلاء بر منفعت نیز هست. و نظر سوم: نظر علمایی است که مهم ترین دلیل بر حجیت ید را بناء عقلاء می دانند و می گویند عقلا ء همان گونه که برای عین و استیلاء بر آن ارزش و اعتبار قائلند همان طور سیطره بر منافع را نیز دارای ارزش و اعتبار می دانند و همان گونه که مالکیت بر عین از امور اعتباری و قراردادی است مالکیت بر منافع نیز از امور اعتباری و قراردادی می باشد و در پایان با بررسی اماره ید بر ملکیت درمنافع از دیدگاه صاحب نظران نتیجه گیری می کنیم که منافع همانند اعیان قابل تملک بوده و اماره ید در منافع در صورتی که اعتبار آن را از بناء عقلاء و امضاء شارع بدانیم نیز حجیت دارد.